Ekonomide Parasal Göstergeler-Gelişmeler

MB brüt döviz rezervleri 83 milyar 811 milyon $

HAZIRLAYAN: Nezaket Solak:

28 Eylül 2023  tarihinde Merkez Bankası (MB) tarafından yayımlanan haftalık para ve banka istatistikleri verilerine göre; brüt döviz rezervleri 83 milyar 811 milyon dolara yükseldi.

Dö­viz Re­zerv­le­ri
■ MB'nin haf­ta­lık ve­ri­le­ri­nde; brüt dö­viz re­zerv­ler, 22 Eylül 2023 günü ön­ce­ki haf­ta­ya gö­re 3 milyar 752 milyon do­lar yükselme ile, 83 mil­yar 811 mil­yon do­la­ra çıktı. Re­zerv­le­rin al­tın de­ğe­ri 41 mil­yar 692 milyon dolardır. MB'nin al­tın da­hil top­lam re­zerv­leri ise 125 mil­yar 503 mil­yon do­la­r oldu.
15 Eylül 2023 iti­ba­rıy­la MB brüt dö­viz re­zerv­ler 80 mil­yar 59 mil­yon do­lar, al­tın re­zerv­le­ri 41 mil­yar 455 mil­yon do­lar, top­lam re­zerv­ler 121 mil­yar 515 mil­yon do­lardır.

Pa­ra Ar­zı
■ Mer­kez Ban­ka­sı'nın haf­ta­lık ve­ri­le­ri­ne gö­re; 2022 yılso­nu ile 22 Eylül  2023 ta­rih­le­ri ara­sında 4 trilyon 535 mil­yar 646.4 mil­yon TL'ye yükselen dar pa­ra ar­zının (M1) artış oranı yüz­de 44,86 oldu.
Ge­niş pa­ra ar­zı (M2) yüz­de 50.30 oran ile 12 tril­yon 343 mil­yar 638 mil­yon TL'ye yükseldi. Ay­nı dö­nem­de en ge­niş pa­ra ar­zı (M3) 12 tril­yon 641 milyar 709,2 mil­yon TL ol­du.  
Pa­ra pi­ya­sa­sı fon­la­rı yüz­de 39,16 artışla 137 mil­yar 893,6 mil­yon TL'ye ulaştı.

Mev­du­at
■ Mer­kez Ban­ka­sı'nın haf­ta­lık ve­ri­le­ri­nde; ban­ka­lar­da­ki mev­du­at 2022 yıl­so­nu de­ğe­ri­ne gö­re, 22 Eylül 2023 ta­ri­hin­de yüz­de 49,85 oranında yükselme ile 13 tril­yon 122 milyar 360,3 mil­yon TL oldu. Ay­nı dö­nem­de TL mev­du­atın yur­ti­çi yer­le­şik­le­ri yüz­de 64,13, yurt dı­şı yer­le­şik­le­ri de yüz­de 117,31 değer kazandı.
5 trilyon 353 mil­yar 375,3 milyon  li­ra­yı bulan  ya­ban­cı pa­ra mev­du­atı­nın yıl­ba­şı­na gö­re değer artışı yüz­de 33,20 oranında oldu.

Kre­di Hac­mi
■ Mer­kez Ban­ka­sı'nın haf­ta­lık bül­te­nin­de ka­tı­lım ban­ka­la­rı ha­riç, ban­ka­cı­lık sek­tö­rü kre­di hac­mi 2022 yıl­so­nu de­ğe­ri­ne gö­re, 22 Eylül 2023'te yüzde 39,51 artışla 10 tril­yon 163 mil­yar 175,4 milyon TL'ye yükseldi.
Mev­du­at Ban­ka­la­rı'nda yurt içi­ne ve­ri­len kre­di­ler yüzde 40,22'lik artışla 8 tril­yon 273 milyar 832,3 mil­yon TL'ye yükselirken, Yurt dı­şı­na ve­ri­len kre­di­ler yüz­de 12,81'lik kayıpla 43 mil­yar 503,6 mil­yon TL'yi buldu.
Ma­li ke­si­me ve­ri­len kre­di­ler yüz­de 25,20 düzeyinde artışla 380 milyar 963 mil­yon TL oldu.

Tü­ke­ti­ci Kre­di­le­ri ve Kre­di Kart­la­rı
■ Mer­kez Ban­ka­sı'nın haf­ta­lık ve­ri­le­ri­nde; tü­ke­ti­ci kre­di­le­ri, 2022 yıl­so­nu de­ğe­ri­ne gö­re, 22 Eylül 2023'te yüz­de 32,02 oranında yükselerek 1 trilyon 357 mil­yar 372,1 mil­yon TL'ye ulaştı. Tü­ke­ti­ci kre­di­le­ri kap­sa­mın­da ko­nut kre­di­le­ri yüz­de 22,23 artışla 402 mil­yar 701,4 mil­yon TL'ye yükseldi.
Ta­şıt kre­di­le­ri yüz­de 72,03 yükselme ile 66 mil­yar 828,6 mil­yon TL oldu. Di­ğer kre­di­ler yüz­de 34,55 düzeyinde seyrederek 887 mil­yar  842,2 mil­yon TL oldu.
Bi­rey­sel ve ku­rum­sal kre­di kart­la­rıyla ya­pı­lan har­ca­ma­lar yüzde 93,14 oranında artışla 1 trilyon 256 mil­yar 989,2 milyon TL'ye yükseldi.
Tak­sit­li ti­ca­ri kre­di­ler yüz­de 27,45 oranında artış ile 1 trilyon 121 mil­yar 589,7 milyon TL'dir.

Emis­yon
■ MB haf­ta­lık ve­ri­le­re gö­re; do­la­şım­da­ki ka­ğıt pa­ra mik­ta­rı­nı gös­te­ren emis­yon hac­mi 15/22 Eylül 2023 dö­ne­min­de yüzde 1,58 oranında artış kaydetti.
Emis­yon hac­mi ge­çen haf­ta 448 mil­yar 326 milyon TL iken, 455 mil­yar 408,2 milyon TL'ye yükselerek bir haf­ta­da 7 milyar 82,2 milyon TL artış kaydetti.
Yılbaşı değerine göre ise 113 milyar 609,6 milyon TL tutarında yükselme gerçekleşti.

Dış Borç Öde­me­le­ri
■ Tür­ki­ye, 1-27 Eylül 2023 tarihleri arasında  top­lam 1 milyar 204,83 milyon dolar dış borç öde­me­si yap­tı. Öde­me­nin 1 milyar 155,44 mil­yon do­la­rı Ha­zi­ne, 49,29 mil­yon do­la­rı di­ğer öde­me­lerden, 0,10 milyon doları Merkez Bankası  ödemesinden meydana geldi.
Yılbaşından itibaren 43 milyar 577,64 milyon dolar tutarında dış borç ödendi.

Ban­ka­la­ra­ra­sı Pa­ra Pi­ya­sa­sı
■ TCMB ban­ka­la­ra­ra­sı pa­ra pi­ya­sa­sın­da; iş­lem hac­mi 22 Eylül 2023 günü 361 milyar 972,4 milyon TL iken, 25 Eylül  2023'te 530 milyar 758,6 milyon TL'ye yükseldi. 26 Eylül 2023 tarihinde 582 milyar 525 milyon TL, 27 Eylül 2023'te 562 milyar 212,8 milyon TL tutarında iş­lem hac­mi gerçekleşti.

Dö­viz /Efek­tif Pi­ya­sa­la­rı
■ Mer­kez Ban­ka­sı haf­ta­lık ve­ri­le­ri­ne gö­re ban­ka­la­ra­ra­sı dö­viz ve efek­tif pi­ya­sa­la­rın­da; işlem hacmi 22 Eylül 2023'te 19 milyar 870,2 milyon dolar iken,  25 Eylül 2023 tarihinde 34 milyar 947,5 milyon dolara yükseldi. 27 Eylül 2023'te 45 milyar 201,9 milyon dolar tutarında işlem hacmi oldu.