Yılın ilk sekiz ayında dış ticaret açığı geçen yıla göre %11,9 artarak 73,5 milyar dolardan 82,3 milyar dolara yükseldi. İhracatın itahalatı karşılama oranı da %69,2’den %66,7’ye geriledi. İlk sekiz ayda ihracat geçen yıla göre %0,4 azalarak 165,502 milyardan 164,794 milyar dolara geriledi. İthalat ise %3,4 artarak 239,037 milyardan 247,097 milyar dolara çıktı. Bu arada Temmuz ayında ihracatımız %1,6 artarken, ithalatmız da %6,9 geriledi.  

TUİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre ilk sekiz ayın gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2020’den itibaren Ocak - Ağustos döneminde ton olarak şöyle gelişti:

Yıllar	2023	2022	2021	2020
Miktar(ton)	19.530.389	22.717.218	19.701.221	19.011.115

Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız miktar olarak %14 azalmış durumda. Bu gelişmenin petrol faturasında müspet etkisi olacağını varsaymak mümkün. (Hampetrol ithalat değeri 2002 yılı başından itibaren gizleme nedeniyle paylaşılmamaktadır. O nedenle rakamsal olarak etkisi konusunda bir fikir sahibi olmak mümkün değil.)  

Ocak-Ağustos dönemi için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 180,987 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 247,097 milyar dolarlık ithalatın içinde %73,25 oranına işaret ediyor.

	FASILLAR - İTHALAT	000 $
1	Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve türevleri bitümenli maddeler, mineral mumlar	46 338 697
2	Kazanlar, Makinalar mekanik cihazlar parçaları	27 279 322
3	Kıymetli taşlar - metaller	24 660 859
4	Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler	20 200 866
5	Elektrikli Makina ve cihazlar	18 565 456
6	Demir Çelik	17 506 317
7	Plastikler ve mamulleri	11 389 759
8	Organik kimyasal ürünler	6 386 576
9	Bakır ve bakırdan eşya	4 404 728
10	Optik, foto, sinema ölçü kontrol aletleri	4 254 588
	TOPLAM	180 987 170

	FASILLAR - İHRACAT	000 $
1	Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı	19 883 145
2	Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları	16 568 644
3	Elektrikli makina ve cihazlar, ses-görüntü	9 978 402
4	Mineral Yakıtlar, yağlar	9 790 463
5	Kıymetli ve yarı kıymetli taşlar	7 492 688
6	Plastikler ve mamulleri	7 041 326
7	Örme giyim eşyası	6 876 196
8	Demir veya çelikten eşya	6 536 600
9	Demir ve çelik	5 768 942
10	Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı	5 637 593
	TOPLAM	95 573 998

Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi toplam ithalatın %18,75’ini oluşturarak ilk sıradaki yerini koruyor.

İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması %58,00 ile geçen yılın ortalaması seviyesinde. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 19,883 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın %12,07’sini oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 5,768 milyar dolar ile 9. Sırada.. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 12,513 milyar dolar.  Motorlu taşıtlarda 17,73 milyon dolar aleyhte bir ticaret gözlenirken, demir çelik’te ilk sekiz ayda 11,737 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz. Geçen yılın toplamında da bu rakam 12 milyar doların üzerinde idi.

İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:

	İTHALAT 000 $		İHRACAT 000 $
1	Rusya erasyonu	31 722 254	Almanya	14 158 954
2	Çin	30 669 535	ABD	9 809 642
3	Almanya	18 832 618	İtalya	8 098 557
4	Gizli Ülke	17 207 658	İngiltere	8 019 825
5	İsviçre	15 697 878	Irak	7 738 182
6	ABD	10 590 921	Rusya	7 463 732
7	İtalya	9 893 954	Fransa	6 868 053
8	Fransa	7 744 469	İspanya	6 748 760
9	Güney Kore	7 131 928	Hollanda	4 927 101
10	İspanya Kore	6 445 644	Romanya	4 608 660
	TOPLAM	155 936 859		78 441 467

Toplam ithalatımızın %60,50’sini ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. Rusya’dan ithalatımız 31,722 milyar dolar ile toplam ithalatımızın %12,84’ünü oluşturuyor. Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 7,463 milyar dolar. İkinci sırada yer alan Çin’den ithalat 30,669 milyar dolar ile toplam ithalatın %12,41’ini oluşturmakta.

İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 14,158 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın %8,59’unu Almanya’ya yapıyoruz. Onu ,809 milyar dolar ile ABD takip ediyor. Toplam ihracatımızın %47,60’ı olan 78,441 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. İtalya 8,098 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da %5,95.

Not:
Rakamlar TUİK’in verileri esas alınarak değerlendirilmiştir.