TİM DANIŞMANLIK
danismanlik@tim.com.tr
www.tim.com.tr

     FinTech terimi artık günlük kullanımımıza girmiş durumda. Peki ya TechFin?
     Büyük bankaların dijital bankacılığı yeni bir çığır açıyor. Hatta banka lisansı olmadan bile bankacılık hizmeti vermeye başlayan şirketler var.

     Banka temelde ne idi? Fon fazlası olandan alıp fon ihtiyacı olana vermek. Bunu yaparken kullanacağı yetişmiş inşa gücü, bilgisayar yatırımı, raporlaması ile reklam, kira ve işletme giderlerini koyunca toplanan paraya düşük faiz, verilen krediye yüksek faiz uygulanması kaçınılmaz oluyor. Peki, tüm bu süreci kodlamaya bıraksak?

     FinTech’lerde bunu görüyoruz. Bireysel ve KOBİ kredilerinde yapay zeka müşteri değerlemesi yapıyor. Sadece finansallara bakarak değil, sosyal medyayı da takip ederek, kredi talep edenin dijital izine bakarak bu değerlendirmeyi yapıyor. Sonuçta hata payı düşük yani batık oranı (bankacıların tabiriyle NPL’i) düşük kredi portföyü ortaya çıkıyor.

     Bu kredileri vermek için kaynağı nereden bulacağız? Mevduat toplayabilir miyiz? Hayır; katiyetle olmaz (bir an kendimi 60+ yaşında bir bankacı gibi hissettim). Kabul; mevduat toplama özel bir lisanstır ve sadece mevduat bankalarına ait olmalıdır. Ama biz mevduat toplamayacağız ki? Bir üstteki paragrafta anlattığımız kredi portföyünü getirisinin ve batık oranının güven aralığını yükselterek paketleyeceğiz. Ve bu pakete yatırım yapmak ve hafiften yüksek risk isteyen yatırımcılara götüreceğiz.

     Doğal olarak da normalden yüksek bir getiri oranı beklentisi olacak. Algoritmaların ve kodlamaların işletme giderleri o kadar düşük olacak ki araya girdiğimizden dolayı talep edeceğimiz “spread” düşük olacak ve hem fon fazlası olan hem de fon ihtiyacı olan memnun olacak. Bu durumdan memnun olmayacak tek taraf değişime ayak uyduramayan bankalar olacak.

     2019’un sonuna yaklaşırken sadece Londra’da 100’ün üzerinde bu tür Fintech olduğunu okuyoruz. Bunlara Neobank veya Challenge Bank diyoruz; mesela Zopa. Geçen sene FCA’dan (İngiltere Financial Conduct Authority) kısıtlı bankacılık lisansı aldı. Müşterilerine belirli vadelerde tasarruf ürünü, kredi kartı ve yatırım yönetim aplikasyonu sunabilecek.

     TechFin’ler de artık hayatımızda. Sadece finansal hizmet veren kuruluşlar mı yapay zeka, makine öğrenimi gibi yeni teknolojiler kullanarak hizmet verebilir? Çok yüksek işlem adedi ve müşteri sayısına sahip firmaların sahip oldukları veri inanılmaz yüksek değer oluşturmaktadır. Batıdan Google, Amazon, Facebook, Apple, PayPal ve Venmo; Doğu’dan ise Ali Baba, Tencent, Baidu. “Günümüzün petrolü artık veri’dir” dediğimiz bu sistemde finansal kuruluşlar bu tür TechFin’ler ile nasıl rekabet edecek; merak konusu.

     Ant Financial’ın piyasa değeri 150 milyar $ (2018 Q2). Bu rakam Goldman Sachs ve BBVA’nın toplam değeridir.
     Ant Financial’da her bir çalışanın ürettiği kar $16milyon; Barclays’te bu rakam $400.000.-

     Son Söz: Bankacılık hiç bitmeyecek. Ama bankalar bitecek.